Soms vraag ik mij af hoe het komt, dat de mensen zo veranderd zijn. Laat ik beginnen bij het begin, want dat verduidelijkt veel. Als ik nu kijk naar mijn kleinkinderen bespeur ik vanaf hun geboorte spontaniteit. Ze doen wat hen leuk lijkt en worden op gepaste tijden door hun ouders gecorrigeerd. Dat een opa een andere mening heeft en soms vindt, dat de berisping van pa of ma nu nog niet had gehoeven, is een andere zaak. Daarvoor ben je opa en oma en heb je soms een andere kijk op bepaalde opvoedkundige zaken.

De ‘kleintjes’, zoals ik hen soms ‘onterecht’ noem, staan anders in de maatschappij dan wij ouderen. Zij zijn spontaner, spelen in op een situatie en binnen hun netwerk van jeugdigen proberen zij hun draai te vinden. Het moet ook zo en deze werkwijze wint aan resultaat.

Wat ik mij de laatste tijd steeds vaker afvraag, waar ligt dan de ommekeer in de lijn baby – peuter – kleuter zijn. Mijn kleinzoon is, nu ik deze tekst schrijf, ruim twee jaar. Hij ontdekt zijn wereld en probeert per minuut te genieten van elke situatie.

Dat doet niet alleen mijn kleinzoon, maar ook mijn kleindochters hebben deze ‘rit’ op die leeftijd ondernomen. Met hen ontelbare leeftijdsgenoten van 0 tot 4 jaar. 4 jaar is voor een opgroeiend kind een magische leeftijd. Ook voor menig ouder betekent de leeftijd van 4 jaar een zekere verlossing, want de ‘kleine’, daar heb je het woord weer, gaat naar school en zet hierbij de eerste stap in het loslaten van ma en pa.

Moet ik dan stellen, dat de leeftijd van 4 jaar de basis is van de ommekeer in de spontaniteit van het persoontje, dat wij hebben zien opgroeien van baby tot 4 jaar? Ben ‘bang’ dat ik helaas gelijk heb. De invloed van klasgenoten en natuurlijk van de juf, want die is op die leeftijd ‘heilig’, is het gedaan met de onaangetaste identiteit van de dreumes. “Nee, mamma”, ik hoor mijn kinderen het nog zeggen, “want de juf zegt……”.

Natuurlijk komt het spontaan loslaten van je kinderen niet als iets dat niet goed is. Elke persoon heeft recht op zijn of haar eigen leven. Een leven dat, hopelijk, als basis kent de normen en de waarden van huis uit. Hopelijk zijn flarden van de genoemde basisbegrippen de jeugdigen bijgebleven en daarnaast heeft het persoontje alle recht en vrijheid om zijn of haar leven naar eigen goed inzicht vorm te geven.

Als (o)pa en (o)ma heb je het liefst de banden met de eigen kinderen, maar ook met de kleinkinderen, mag ik het zo zeggen: ‘onder controle’. Helaas zit dat er niet in. In deze hectische wereld, waar elk individu wordt blootgesteld aan de mogelijkheid om een eigen netwerk op te bouwen, ligt ook het begrip invloed op de vloer. Invloeden van derden, die misschien met andere woorden in de basis een opvoeding hebben, maar anders dan de bekende ‘normen en waarden’ regeling.

Loslaten is vaak het begin van iets nieuws. Langzaam heb ook ik moeten ervaren, dat loslaten niet betekent, dat men je niet meer nodig heeft. Loslaten is veel vaker de stap naar zelfstandigheid. In het achterhoofd van de persoon in kwestie, als de band altijd goed is geweest, herbergt zonder twijfel de gedachten: dat mag wel en dat doe je niet. Loslaten is ook de ander de mogelijkheid geven of bieden om het zelf te proberen. Gelukkig en als het even fout dreigt te gaan is er altijd nog de “ouwe op de achtergrond” die misschien het even anders ziet. Soms voel ik mij als een oud navigatiesysteem, dat een nieuwe instelling moet hebben.

Kort door de bocht genomen, kun je stellen, dat anders, dan jij voor de nazaten in gedachten had, ook gewoon is. Elk mens is uniek en elk mens probeert in deze hectische wereld zijn of  haar route te bepalen om op de eindbestemming uit te komen.

Al relativerend, en helemaal als je er dagelijks tijd voor hebt, is het fantastisch deze ontwikkeling van je kinderen en kleinkinderen gade te slaan. Nog mooier is het te ontdekken, dat men het anders doet dan jij. Oh ja, ze doen gewoon.

Belangrijk vind ik als (o)pa, dat je iedereen in zijn of haar waarde laat. Het leven is te kort om er niet van te genieten. Dat genieten doet iedereen op deze wereld op de manier die men gewend is. Ook al is dat anders dan gewoon(lijk). ’t Is soms even wennen.